Η περίοδος των εορτών πλησιάζει, προσκαλώντας μας για ακόμη μια φορά να επενδύσουμε, πρακτικά και συναισθηματικά, σε έθιμα και ανθρώπους. Καθώς φαίνεται, τα Χριστούγεννα μας φέτος θα είναι ιδιαίτερα, λόγω συνθηκών. Όπως και να έχει όμως, ο χρόνος έχει μνήμη, και όταν καλείται να γιορτάσει την αλλαγή του, δεν κάνει διακρίσεις. Παρότι τα σχέδιά μας μπορεί να άλλαξαν λόγω πρακτικών περιορισμών, τα συναισθήματά μας, κάνοντας τον γνωστό ετήσιο κύκλο τους ωριμάζουν, περιμένοντας την ολοκλήρωσή που ίσως τους προσφέρει η αλλαγή του έτους.

Είναι γνωστό πως η απομόνωση και η παθητικότητα αποτελούν βασικά συστατικά για τη δημιουργία ή διατήρηση της καταθλιπτικής διάθεσης. Είναι φυσικό επόμενο να ξυπνάμε το πρωί με ένα αίσθημα ανησυχίας, άγχους, μελαγχολίας και μοναξιάς, σκεπτόμενοι πως δεν έχουμε τίποτα να κάνουμε μέσα στην ημέρα μας. Με ποιους τρόπους λοιπόν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν την αόριστη περίοδο εγκλεισμού;

Είναι σαν να έχουμε προγραμματιστεί να βιώνουμε τη μοναξιά ως κοινωνική ήττα. Σαν μια απόρριψη του έξω δίχως τέλος. Στην πραγματικότητα βέβαια, η απόρριψη είναι από εμάς – προς εμάς. Η κριτική που δεχόμαστε είναι από εμάς – για εμάς. Απλώς η αυτό-απόρριψη ξέρει να καλύπτεται πολύ καλά.

Όταν ανοιγόμαστε και μιλάμε στον Ψυχολόγο αποδυναμώνουμε άμεσα τη διαταραχή μας και τα συμπτώματα της. Όταν παλεύουμε να κρατήσουμε κάτι μέσα μας, του δίνουμε δύναμη. Τη δική μας δύναμη. Όλη αυτή η προσπάθεια που καταβάλλουμε ώστε να μην ανοιχτούμε και εκτεθούμε θα μπορούσε να στραφεί προς την θεραπεία μας και όχι προς τη διατήρηση των συμπτωμάτων μας. Το πρόβλημα μας γίνεται σιγά σιγά το μυστικό μας και αποκτάμε σχέση μαζί του. Ασυνείδητα προσπαθούμε να το προστατέψουμε, νομίζοντας ότι έτσι θα προστατέψουμε τον εαυτό μας.

Εξαιτίας του στίγματος της κατάθλιψης, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η αναζήτηση βοήθειας προϋποθέτει κάποιου είδους προσωπική έλλειψη – μια έλλειψη που θα έπρεπε να ξεπεραστεί δυναμικά, με κουράγιο ή πείσμα. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η αναζήτηση ψυχικής υποστήριξης δεν δηλώνει έλλειψη πνευματικής, σωματικής, συναισθηματικής ή ηθικής φύσης. Αντιθέτως, χρειάζεται μεγάλο κουράγιο για να παραδεχτεί κανείς ότι κάτι δεν πάει καλά. Η επιλογή επίσκεψης επαγγελματία ψυχικής υγείας, αποτελεί δείγμα εσωτερικής σοφίας και ωριμότητας.

Υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε μια φυσιολογική, εποχιακή μετάπτωση της διάθεσης και στην αρχή και εξέλιξη μιας ψυχικής διαταραχής. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε για τον εαυτό μας, είναι να παραμείνουμε ενημερωμένοι γύρω από τη διαταραχή της κατάθλιψης, ώστε να ξέρουμε πότε έχει έρθει η ώρα να αναζητήσουμε βοήθεια και πότε δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας.

Μετά από προσεκτική αξιολόγηση, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής, συνέταξε την ακόλουθη λίστα επάνω στα συμπτώματα της κατάθλιψης:

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί έμπνευση μου στο χώρο της θεραπείας από την πλευρά του ασθενή. Μια προσπάθεια περιγραφής των σκέψεων που μπορούν να κυριεύσουν ένα άτομο που υποφέρει από κατάθλιψη με έντονα αισθήματα μοναξιάς και κενού. Οι άνθρωποι αφιερώνουν μεγάλο μέρος της σκέψης τους και της καθημερινής τους ανάγνωσης στο πως να ξεφορτωθούν ή να γλυτώσουν από δυσάρεστα συναισθήματα, συμπτώματα και σκέψεις.  Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία οποιασδήποτε ψυχικής ανισορροπίας, είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η θεραπεία έρχεται με την κατανόηση και αποδοχή ενός συμπτώματος ή συναισθηματικής κατάστασης, όχι μέσα απο τη βιασύνη και την αντίσταση.

Κάθε άνθρωπος συνειδητοποιεί και αναγνωρίζει την ψυχική του δυσκολία σε δικό του χώρο και χρόνο. Αυτό καλό είναι να το γνωρίζει και να το σέβεται τόσο ο ειδικός, όσο και ο μη ειδικός. Ως εκ τούτου, το πότε ένας ενήλικας θα επιλέξει (αν επιλέξει) να αναζητήσει βοήθεια για κάποιο ψυχολογικό θέμα που αντιμετωπίζει, εξαρτάται απόλυτα από τον ίδιο. Το άρθρο αυτό, απευθύνεται σε εκείνο το κενό που δημιουργείται, ανάμεσα στη συνειδητοποίηση που έρχεται σε κάποιον ότι έχει κατάθλιψη και την χρονική στιγμή που θα αποφασίσει να κάνει κάτι γι’ αυτό. Οι παρακάτω πρακτικές αποτελούν λοιπόν ένα «ψυχικό αποκούμπι», ως την πόρτα του θεραπευτή.

Οι σκέψεις μας ξεσπάνε στο έντερο μας πολύ πιο συχνά από όσο νομίζουμε. Αυτή τους η επιρροή γίνεται εμφανής από την παιδική μας ηλικία με την ύπαρξη του πονόκοιλου. Πόσες φορές δε θέλαμε να πάμε στο σχολείο επειδή πονούσε η κοιλιά μας; Επειδή ίσως δεν είχαμε κάνει τα μαθήματά μας, ή φοβόμασταν να έρθουμε αντιμέτωποι με κάποιο αυστηρό καθηγητή ή δύστροπο συμμαθητή! Σήμερα, πόσες φορές έχουμε ενοχλήσεις στην κοιλιακή μας χώρα όταν είμαστε αγχωμένοι, φοβισμένοι ή στεναχωρημένοι; Δεν είναι προϊόν της φαντασίας μας, το έντερο όντως σχετίζεται άμεσα με την ψυχολογία μας…